BẢN CHẤT – Suy niệm linh đạo MTG Thứ Tư 01.11.2023

By TT. MTGXL

BẢN CHẤT

“Đây là Dòng nữ đầu tiên mang bản sắc Á Đông, vừa chiêm niệm vừa hoạt động, có lời khấn, sống thành cộng đoàn theo một bản luật, trực thuộc Đấng Bản quyền sở tại và hướng về việc truyền giáo cho lương dân.” (HC 1).

“Bản chất” gồm những yếu tố cơ bản cấu thành sự vật mà nếu mất thì sự vật không còn là nó nữa; nó trở nên vô nghĩa, vô dụng, không còn lý do tồn tại. Chúa Giêsu dùng hình ảnh muối để nói về bản chất : “Muối mà nhạt đi, thì lấy gì muối nó cho mặn lại? Nó đã thành vô dụng, chỉ còn việc quăng ra ngoài cho người ta chà đạp thôi.” (Mt 5,13)

Trong những nét làm nên bản chất dòng Mến Thánh Giá, một số mang tính chất pháp lý (vừa chiêm niệm vừa hoạt động, có lời khấn, có hiến pháp, sống cộng đoàn, là dòng giáo phận). Những yếu tố mang tính pháp lý này một mặt tương đối dễ thể hiện và duy trì; mặt khác thì cũng giống như phần đông các dòng, chưa có gì đặc biệt. Còn lại hai yếu tố mang tính đặc sủng, làm nên nét riêng của Dòng Mến Thánh Giá là “bản sắc Á Đông” và “hướng về việc truyền giáo cho lương dân”. Không thể hiện được nét riêng này thì dòng chỉ còn là một phiên bản pháp lý mà thôi.

Vấn đề giảm sút ơn gọi về số lượng là thứ yếu so với vấn đề phai mờ bản chất, nghĩa là ơn gọi không rõ nét. Khi đó chân dung Đức Kitô mà đời tu muốn họa lại cho thế giới giống như một tấm hình độ phân giải thấp, một bức vẽ không có nét nào ra nét nào. Nhìn còn không vừa mắt, nói chi đến đẹp đẽ, rạng ngời, lôi cuốn, cảm hoá, … Điều đó khiến cho nhiều người nghĩ tu đâu cũng vậy, chỉ khác nhau ở bộ áo dòng. Ứng sinh đi tìm hiểu ơn gọi như đi tìm việc ở công ty, với những kỳ vọng rất là ngộ, không hề liên quan đến đặc sủng, và đương nhiên chẳng mấy chốc lại bảo là thất vọng.

Một hiện tượng buồn cười bây giờ là số ơn gọi thì giảm nhưng số bề trên tổng quyền thì tăng; “nhà nhà muốn lập dòng, người người muốn lập dòng” trong khi Rôma chẳng mặn mà gì với việc lập thêm dòng khi không thấy có gì mới về đặc sủng.

Hai yếu tố mang tính đặc sủng Dòng Mến Thánh Giá tự nó đã rất độc đáo và thiết thực. Về “bản sắc Á Đông”, nói theo kiểu thể thao, đó là “lợi thế sân nhà” của Dòng Mến Thánh Giá; nói về việc “truyền giáo cho lương dân”, cánh đồng này vẫn còn mênh mông với vô vàn thách đố. Vấn đề cần đầu tư công sức hiện nay là “nguyên tắc hành động” đối lại với tình trạng hành động thiếu nguyên tắc. Con người hơn con vật ở chỗ là thiết lập được nguyên tắc hành động của mình thành lý thuyết (học thuyết, giáo thuyết,…), nhờ đó mọi người có thể làm việc chung với nhau mà không trở thành bầy đàn. Chỉ có lý thuyết mà không có hành động thì vô ích, nhưng không thể hành động thành công, phát triển mà không có lý thuyết (nguyên tắc hợp lý, “logos”).

Chúng ta đang được hưởng sự vận hành đáng kinh ngạc của công nghệ cao, đó là nhờ một số ít những người hiến cả đời cho việc nghiên cứu, suy nghĩ, thiết kế chương trình. Thiên Chúa ban cho con người bộ não để làm việc theo cách của con người, nghĩa là không chỉ theo bản năng và dựa hết vào sức lực cơ bắp. Trong suy niệm có từ suy, trong suy gẫm có từ suy, … Có nhiều lãnh vực chúng ta có thể trông nhờ người khác, nhưng đối với những gì liên quan tới bản chất Dòng, không ai có thể suy nghĩ thay chúng ta. Vậy mong rằng:

1. Chúng ta có thể tập trung nhiều hơn vào hai điểm : bản sắc Á Đông và việc truyền giáo cho lương dân.

2. Chúa ban cho Hội Dòng một số chị em có tâm huyết, đạo đức, khả năng để suy tư về nguyên tắc hành động thích ứng với hoàn cảnh hiện tại.

3. Mọi người được ơn hiệp nhất và bền chí, vì xây dựng lý thuyết đã khó, rồi từ lý thuyết đến hoạt động là một con đường chông gai, đan xen thử luyện, thất bại rồi mới thành công. Đó là con đường thập giá tiếp bước Chúa Giêsu, không lẽ chúng ta tìm lối khác.

Anna Trần Nguyệt

HD. MTGXL, 29.10.2023